E-books

TESi 2024 Zbornik radova

Nikola Čelar — 2024-10-09

Saobraćajni fakultet, Univerziteta u Beogradu, Modul za Saobraćajno inženjerstvo na katedri za Saobraćajno planiranje i upravljanje saobraćajem organizuje 14. međunardnu naučnu i stručnu konferenciju o TEhnikama Saobraćajnog Inženjerstva TESi.

Postel 2023 Zbornik radova

Valentina Radojičić — 2023-11-27

Zbornik radova XLI Simpozijuma o novim tehnologijama u poštanskom i telekomunikacionom saobraćaju PosTel 2023, sadrži rezultate istraživanja iz oblasti poštanskog i telekomunikacionog saobraćaja u proteklom jednogodišnjem periodu.

Organizator Simpozijuma je Odsek za poštanski i telekomunikacioni saobraćaj Saobraćajnog fakulteta u Beogradu. Suorganizatori su: JP ″Pošta Srbije″, ″Telekom Srbija″ a.d. i Regulatorno telo za elektronske komunikacije i poštanske usluge – RATEL.

Pokrovitelji su: Ministarstvo nauke, tehnološkog razvoja i inovacija Republike Srbije i Ministarstvo informisanja i telekomunikacija Republike Srbije.

Tematika Simpozijuma vezana je za aktuelna istraživanja u oblastima od posebnog značaja za poštanski i telekomunikacioni saobraćaj, kod nas i u okruženju. Radovi su po pozivu i svrstani su u tri sekcije:

- Menadžment procesa u poštanskom i telekomunikacionom saobraćaju,

- Poštanski saobraćaj, mreže i servisi,

- Telekomunikacioni saobraćaj, mreže i servisi.

Vazduhoplovna pristaništa - praktikum

Bojana Mirković — 2022-12-28

Ovaj Praktikum predstavlja novo dopunjeno izdanje pomoćnog udžbenika „Vazduhoplovna pristaništa - Praktikum” iz 2010. godine (prvo izdanje iz 1980, „Priručnik za izradu godišnjeg zadatka iz predmeta”). Dopune su sačinjene u skladu sa tekućim nastavnim programom predmeta „Vazduhoplovna pristaništa 1” i „Vazduhoplovna pristaništa 2”, kao i promenama u međunarodnim propisima, prvenstveno dokumentima Međunarodne organizacije za civilno vazduhoplovstvo, ICAO (International Civil Aviation Organization) i Evropske agencije za bezbednost vazdušnog saobraćaja, EASA (European Union Aviation Safety Agency). One su takođe i rezultat iskustva autora u nastavi, istraživanjima i konsultantskom radu u proteklom periodu.
Autori se zahvaljuju rezenzentu prof.dr.sc Stanislavu Pavlinu, sa Fakulteta prometnih znanosti Sveučilista u Zagrebu, za pažnju koju je posvetio materijalu Praktikuma i za korisne primedbe. Autori se takođe zahvaljuju svojoj koleginici Doc. dr Tatjani Krstić Simić, dipl.ing. koja je svojim sugestijama pomogla da se unapredi tekst (stilski i pravopisno) prethodnog izdanja Praktikuma. Sa druge strane, autori prihvataju odgovornost za sve moguće nedostatke sadržaja i načina prikaza materijala Praktikuma.
Napomena: U pokaznim primerima u okviru Praktikuma autori se pozivaju na ICAO standarde i preporuke, budući su oni univerzalno primenljivi na nivou celog sveta. U zemljama Evropske Unije, kao i u Republici Srbiji, direktno se primenjuju sertifikacioni zahtevi kako ih definiše EASA, a koji se do danas u svemu poklapaju sa odgovarajućim smernicama ICAO-a.
U Beogradu, jun 2022.

PosTel 2022 Zbornik radova

Valentina Radojičić — 2022-11-29

Zbornik radova jubilarnog Simpozijuma o novim tehnologijama u poštanskom i telekomunikacionom saobraćaju - PosTel 2022, održanog 29. i 30. novembra 2022. godine na Saobraćajnom fakultetu, Univerziteta u Beogradu sadrži rezultate istraživanja u oblastima od posebnog značaja za poštanski i telekomunikacioni saobraćaj, kod nas i u okruženju:

- Menadžment procesa u poštanskom i telekomunikacionom saobraćaju,
- Poštanski saobraćaj, mreže i servisi, i
- Telekomunikacioni saobraćaj, mreže i servisi.

TESi 2022 Zbornik radova

Nikola Čelar — 2022-10-12

Konferencija sa međunarodnim učešćem TESI : zbornik radova / XIII konferencija o tehnikama saobraćajnog inženjerstva, Vrnjačka Banja, 13-14. oktobar 2022. ; organizator Univerzitet u Beogradu, Saobraćajni fakultet, Modul za saobraćajno inženjerstvo ; [editor Nikola Čelar].

Zbornik radova 5. međunarodne logističke konferencije LOGIC 2022

Milorad Vidović — 2022-10-10

Zbornik radova 5. međunarodne logističke konferencije [LOGIC 2022.], Beograd 26.-27. Maj 2020.

PLANIRANJE FLOTE I MREŽE AVIOKOMPANIJE

Slavica Dozic — 2022-03-18

PLANIRANJE FLOTE (Slavica Dožić)
1. Uvod u planiranje flote aviokompanije
2. Zakup: osnovne karakteristike i vrste
3. Vlasnička struktura flote aviokompanija u 2016. godini – analiza
4. Upravljanje flotom. Faktori koji utiču na planiranje flote
5. Različiti pristupi planiranju flote
6. Kargo flota – trendovi
7. Donošenje odluka

PLANIRANJE MREŽE LINIJA AVIOKOMPANIJE (Danica Babić)
1. Razvoj, struktura i analiza mreže linija aviokompanije
2. Razvoj i struktura mreže linija aviokompanije: vremenska koncentracija reda letenja
3. Ekonomija mreže
4. Produktivnost i efikasnost aviokompanija
5. Upravljanje prihodom
6. Planiranje rute i evaluacija: profitabilnost rute

Primena GIS u logistici

Gordana Radivojević — 2022-02-22

Autorizovana skripta Geografski informacioni sistemi u logistici predstavlja pomoćni udžbenik za istoimeni predmet na osnovnim studijama Modula za logistiku Saobraćajnog fakulteta.
Osnovni cilj ovoga predmeta je da se studenti upoznaju sa Geografskim informacionim sistemima (GIS), njihovim osnovnim funkcionalnostima i mogućnostima primene, posebno u oblasti logistike. Značaj primene GIS tehnologije se posebno posmatra u kontekstu najnovijih informacionih tehnologija i poslovnih modela koji su deo moderne, savremene i pametne logistike. Na vežbama se studenti osposobljavaju da rade na ESRI platformi u ArcGIS 10 Network Analyst okruženju.
Praktičan rad obuhvata rešavanje različitih logističkih problema: rutiranje vozila, zoniranje teritorije, određivanje najbolje lokacije objekata itd.
Prvi deo skripte sadrži predavanja koja obuhvataju 12 prezentacija (334 slajda), nakon kojih sledi materijal za vežbe koji obuhvata uputstvo za rad sa ArcGIS 10 platformom napisan u okviru 7 poglavlja (82 strane). Autorizovana skripta obuhvata prezentacije predavanja i vežbi koje u potpunosti pokrivaju sadržaj predmeta.

Kontroling i performanse u logistici

Gordana Radivojević — 2022-02-21

Autorizovana skripta Logistički kontroling i performanse predstavlja pomoćni udžbenik za istoimeni predmet na osnovnim studijama Modula za logistiku Saobraćajnog fakulteta.
Osnovni cilj ovoga predmeta je da se studenti upoznaju sa osnovnim logističkim performansama, njihovom ulogom i značajem u poslovnom sistemu. Predmet obuhvata teme koje su od značaja za primenu procesa kontrolinga, upravljanje logističkim performansama, ključne indikatore performansi i modele za merenje i poboljšanje performansi. Vežbe obuhvataju praktičan rad i rešavanje različitih zadataka u MS Excel: određivanje performansi i ključnih indikatora performansi, rešavanje konkretnih logističkih problema, primena različitih modela itd.
Prvi deo skripte sadrži predavanja koja obuhvataju 14 prezentacija (323 slajda), nakon koji sledi materijal za vežbe koji obuhvata uputstvo za proračun logističkih performansi u MS Excel 2007 i skup praktičnih zadataka napisan u okviru 8 poglavlja (55 strana). Autorizovana skripta obuhvata prezentacije predavanja i vežbi koje u potpunosti pokrivaju sadržaj predmeta. Dodatni fajlovi sa podacima neophodnim za izradu primera i zadataka na vežbama će biti postavljeni onlajn u toku semestra.

Marketing u železničkom saobraćaju

Dragana Macura — 2021-12-09

Knjiga „Marketing u železničkom saobraćaju“ namenjena je studentima osnovnih i master akademskih studija na Modulu za železnički saobraćaj i transport Univerziteta u Beogradu - Saobraćajnog fakulteta. Knjigu mogu da koriste i studenti drugih modula, odnosno fakulteta, kao i svi oni koji se interesuju za železničke usluge, železničko tržište ili za marketing i prodaju transportnih usluga.

Knjiga je napisana tako da se čitaoci upoznaju sa osnovama marketinga, ali sa primerima sa transportnog, odnosno sa železničkog tržišta.
Knjiga se sastoji iz dva dela. Teoretska osnova marketinga predstavljena je u prvom delu, koji ima četiri poglavlja: Osnove marketinga i železničke usluge; Upravljanje odnosima s korisnicima železničkih usluga - zadovoljstvo, lojalnost i profitabilnost korisnika železničkih usluga; Marketing miks za železničke usluge; Stvaranje konkurentske prednosti železnice i železničke kompanije. I na kraju, u drugom delu knjige prikazani su savremeni pristupi za rešavanje odabranih zadataka marketinga u železničkom saobraćaju kroz ne koliko studija slučaja. Cilj svih izloženih primera i razvijenih modela jeste povećanje prodaje železničkih transportnih usluga, odnosno maksimiziranje profita železničke kompanije.

Autori se zahvaljuju recenzentima, poštovanim i dragim kolegama: prof. dr Nikoli Kneževiću sa Saobraćajnog fakulteta i prof. dr Dejanu Petroviću sa Fakulteta organizacionih nauka na korisnim sugestijama za poboljšanje originalnog rukopisa. Takođe, veliku zahvalnost dugujemo i kolegama Eleni Litkens Dimovski i Miroslavu Prokiću, koji su svojim stručnim komentarima doprineli kvalitetu udžbenika.
Beograd, novembar

Navigacija u vodnom saobraćaju

Danijela Pjevčević — 2021-12-08

Prema akreditovanom nastavnom planu Modula za vodni saobraćaj i transport na Saobraćajnom fakultetu Univerziteta u Beogradu se realizuje nastava iz predmeta ″Navigacija u vodnom saobraćaju″ (V semestar). Priručnik predstavlja pomoćni udžbenik pri izvođenju nastave iz ovog predmeta.
Obrađeno gradivo u priručniku obuhvata terestričku navigaciju. Kratak teorijski osvrt, rešeni primeri i zadaci za vežbanje predstavaljaju osnovu za uspešno savladavanje problematike teretstričke navigacije.
Priručnik se može koristiti kao dopunski udžbenik pri izučavanju naučnih disciplina iz oblasti brodarstva, posebno u delu upravljanja i vođenja brodova na unutrašnjim i morskim plovnim putevima.
Iskrenu zahvalnost dugujemo recenzentu prof. dr Aleksandru RADONJIĆU na nesebičnoj pomoći prilikom davanja saveta i primedbi koji su uticali na kvalitet rukopisa.
Ističemo naslovnu strane ovog priručnika koju je brižljivo izradila Milena NIKOLIĆ na čemu joj se srdačno zahvaljujemo.
Autori će sa zahvalnošću prihvatiti svaku dobronamernu primedbu i kritička mišljenja u smislu otklanjanja mogućih nedostataka, koji bi se u buduće mogli izbeći, ili bar, svesti na manju meru. Smatraće ih kao dragocenu pomoć pri mogućim novim izdanjima ovog priručnika.

PosTel 2021 Zbornik radova

Valentina Radojičić — 2021-11-29

Trideset deveti simpozijum o poštanskim i telekomunikacionim tehnoglogijama koji je održan 30 novembra i 1. decembra 2021.

METODI OCENE BEZBEDNOSTI VAZDUŠNE PLOVIDBE

Feđa Netjasov — 2021-11-15

"Metodi ocene bezbednosti vazdušne plovidbe" su autorizovana skripta sastavljena na osnovu nastavnog plana i programa
predmeta "Metodi ocene bezbednosti vazdušne plovidbe" koji se predaje na master akademskim studijama na Saobraćajnom fakultetu Univerziteta u Beogradu na modulima za Vazdušni saobraćaj i transport i Operaciona istraživanja u saobraćaju.
Skripta su prvenstveno namenjena studentima master akademskih studija na Modulima za Vazdušni saobraćaj i transport i
Operaciona istraživanja u saobraćaju kao i doktorskim akademskim studijama na Saobraćajnom fakultetu Univerziteta u Beogradu.
Takođe, skripta mogu biti od koristi svim profesionalcima u sistemu vazdušnog saobraćaja u cilju proširenja i ažuriranja znanja iz oblasti bezbednosti vazdušne plovidbe.
Materija koja je izložena u ovim skriptama odnosi se uglavnom na civilno vazduhoplovstvo i zasniva se velikim delom na
međunarodno priznatim metodama ocene rizika i bezbednosti vazdušne plovidbe.

MERENJE EFIKASNOSTI UNIVERZALNE POŠTANSKE USLUGE

Predrag Ralević — 2020-12-28

U početnom delu monografije razmatran je teorijski koncept merenja efikasnosti. Pored toga, ukazano je na određene faze koje je potrebno sprovesti da bi se uspešno primenila DEA metoda. Zatim, predstavljeni su određeni DEA modeli za ocenjivanje efikasnosti. Analizirani su ulazno i izlazno orijentisani radijalni i neradijalni DEA modeli i njihova primena na odabranom numeričkom primeru. Primena razmatrane metodologije ilustrovana je na primeru skupa imenovanih poštanskih operatora, koji predstavljaju davaoce univerzalne poštanske usluge. Naime, ovi operatori predstavljaju nezamenljiv i integralni deo poštanskog saobraćaja u svakoj savremenoj zemlji Evrope i sveta. Autori su ukazali na specifičnosti univerzalne usluge, a zatim su razmatrali nove koncepte pružanja ove usluge. Pored toga, razmatrana je segmentacija raznorodnih jedinica poštanske mreže kao neophodna procedura za implementaciju DEA metode, kao i mogućnosti primene ove metode za slučaj univerzalne poštanske usluge. Konačno, u poslednjem delu monografije obezbeđeno je rešenje koje optimizuje upotrebljene resurse za obavljanje univerzalne usluge i identifikuje primere dobre operativne prakse. Ovo rešenje otkriva operatore koji pokazuju neumerenost u korišćenju resursa i/ili imaju deficit u ostvarenim rezultatima, i za njih pronalazi smernice i preporuke za poboljšanje obavljanja univerzalne usluge. Takođe, pokazano je kako se izvodi analiza produktivnosti obavljanja univerzalne usluge korišćenjem MBA (engl. Malmquist Based Approach) koncepta. To omogućava da se utvrdi da li je došlo do poboljšanja ili pogoršanja produktivnosti tokom vremena, kao i da se ispitaju izvori promene produktivnosti u smislu tehnologije i efikasnosti obavljanja univerzalne poštanske usluge.

UVOD U ERGONOMIJU

Svetlana Čičević — 2020-12-07

Od pamtiveka je čovek, još od perioda sakupljanja plodova prirode i lova, nastojao da lakše i brže dođe do više i bolje hrane. Da to postigne, a uzgred reši i druge potrebe dovijao se na razne načine. U početku, na dohvatu ruke su mu bili kamen i motka, a kasnije poluga kao prvobitni činilac daljeg ergonomskog lanca.
Motkom je lakše dohvatao plod sa nepristupačnih mesta, a pomoću kamena i motke sigurnije savladavao lovinu. Sudeći po tome prapočeci ergonomije sežu u daleku prošlost nepisane istorije ili praistorije ljudske vrste (čovečanstva). Vremenom je ljudski rod evoluirao a time i ekonomska sfera, a naravno i nauka, pa otuda i ergonomija kao naučna disciplina.

Nagli i ubrzani razvoj ergonomije, kao posebne nauče oblasti, poklapa se sa periodom industrijalizacije. Svoj vrhunac, ergonomija izgleda dostiže u sadašnjem, potrošačkom društvu. Zahvaljujući tome, i sve većem broju ljudi sa raznih teritorija koji obrazuju vojsku jeftine radne snage, često se susrećemo sa proizvodima koji na izgled zadovoljavaju ergonomske standarde u pogledu dizajna, pa čak eventualno i estetike, nekada i upotrebljivosti, ali nikako kvaliteta i trajnosti. Sa druge strane, uslovi rada radnika koji proizvode ovakvu robu, svedoci smo, često su veoma daleko od toga da mogu poneti atribut ljudski, a pogotovo ne, humani. Ni minimum egzistencijalnih uslova nije zadovoljen, a kamoli da se vodi računa o njihovom zdravlju ili dobrobiti. Nadalje, "pametni" proizvodni procesi, ili "pametna" vozila skore budućnosti isključuju prisustvo čoveka kao operatora, a smanjuju njegov udeo čak i u nadgledanju procesa. Jasno je da će ovo proizvesti vojsku nepotrebne radne snage sa egzistencijalnim problemima, čije rešavanje, čini se, u ovom trenutku, niko ne želi čak ni konceptualno da razmatra, ili barem pominje. Sve je podređeno efikasnosti, produktivnosti, profitabilnosti, tj., profitu kao vrhovnom postulatu. U surovoj tržišnoj utakmici imperativ je produktivnost,
odnosno profit uz relativno dobro očuvan kvalitet, i naravno prihvatljivu cenu. Ko ne zadovoljava ovaj ključni uslov, osuđen je na iščezavanje.
Iz tih razloga, se podrobno izučavaju svi članovi ergonomskog niza (lanca) i mnogi njihovi aspekti koji mogu više doprineti boljoj poziciji na tržištu i čovečnijem življenju. Koriste se najviša dostignuća nauke, koja primenjena u ergonomiji znatno, ponekad revolucionarno, menjaju odnos čovek-mašina. Taj proces je teško porediv sa onim iz perioda od pre neku deceniju, sa dobom robotike.
Iz iznetih razloga je jasno- očigledna potreba za prikazom svih ovih faza u razvoju ergonomske nauke. One
pokazuju progres i poboljšanja, ali i mesta na kojima je napredak (za)stao. Upravo takva "mesta" predstavljaju polazište za naučnike i druge poslenike na ovom polju, koji nisu zadovoljni status quo-om, i teraju na dalji progres (ergonomske) discipline.

Svrha ovog udžbenika, otuda je, za početak, da pruži korisne informacije, kako studentima osnovnih, i ostalih vidova studija, na Saobraćajnom fakultetu, ali i na ostalim fakultetima koji za ovim znanjima imaju potrebu; stručnjacima iz drugih disciplina i oblasti interesovanja, kao na primer, medicinarima, defektolozima, dizajnerima, menadžerima, i mnogim drugima čiji je cilj da rad i alate kojima se on obavlja prilagode čoveku; pa do čitalaca koji bi ovakvu literaturu koristili iz radoznalosti ili za popunjavanje slobodnog vremena. U knjizi se može naći obilje informacija o ljudskom telu, koje informišu ili upotpunjuju već postojeće znanje individue o sebi, pa do onih koje su usmerene praktično, na dizajn bitnih karakteristika i funkcija, uređaja, alata, radnih zadataka i radnog mesta, vozila, režima rada, ali i domova (kuća), u kojima bi ljudi trebalo da žive i rade, bezbedno, efikasno i udobno.

Osnovne ljudske fiziološke karakteristike nisu se mnogo promenile tokom godina (pošto je evolucija veoma spora). O ovome govori većina poglavlja u knjizi, ali na kraju svakoga prikazana je poneka od novijih metoda koje mogu biti od pomoći bilo pri dijagnostici, bilo za popravku praksi koje su nedodstatne. Prvo izdanje knjige publikovano je 2015 god., ovo izdanje ne razlikuje od prethodnog, dok će u narednoj verziji knjige akcenat biti na savremenim metodama, naročito simulacionim, i softverskim rešenjima.

PosTel 2020 Zbornik radova

Valentina Radojičić — 2020-11-28

Trideset osmi Simpozijum o novim tehnologijama u pošti i telekomunikacijama - PosTel 2020 se održava 1.i 2. decembra 2020.

SEDAMDESET GODINA SAOBRAĆAJNOG FAKULTETA UNIVERZITETA U BEOGRADU (1950-2020)

Marjana Petrović — 2020-11-16

Sedamdeset godina Saobraćajnog fakulteta nosi mudrost zrelih godina jedne visokoobrazovne institucije, ali i večnu mladost struke koja se kroz nove poduhvate, imperative i ideje iznova rađa, stasava i obnavlja. U tom duhu, ova monografija je u isto vreme i spomenar i svojevrstan informator, kolaž uspomena i prikaz aktuelnog, sačinjen da oslika stasavanje Saobraćajnog fakulteta u najznačajniju visokoobrazovnu instituciju u oblasti saobraćaja u regionu jugoistočne evrope.

Monografija započinje sažetim vodičem kroz događaje od najranijih dana visokog obrazovanja saobraćajnih inženjera, do danas, s idejom da uveže bogatu istoriju našeg fakulteta brojnim nitima njegovog dinamičnog razvoja. idući za tim da je svaki fakultet obrazovna i naučna institucija, centralni deo monografije prikazuje organizaciju, studije i naučnoistraživačku delatnost na našem fakultetu. Završna poglavlja posvećena su svim „kreatorima” saobraćajnog makrosistema u kome se prostor i vreme s lakoćom savladavaju: nastavnicima, saradnicima, nenastavnom osoblju, brojnim prijateljima i partnerima Saobraćajnog fakulteta. kako bismo ispoštovali tradiciju i pomenuli sve one koji su stekli diplomu inženjera, mastera, magistra i doktora nauka u oblasti saobraćajnog inženjerstva, uz štampano izdanje monografije priredili smo i ovo elektronsko, prošireno izdanje.

Sačinjavanje ovog zapisa o istoriji Saobraćajnog fakulteta stavilo je njegove priređivače pred izazove, ništa manje kompleksne od modernih saobraćajnih i transportnih sistema. Budući da i najmoderniji sistemi niču na već postavljenim temeljima, tako su i u pripremi ove monografije od neizmernog značaja bila saznanja iz ranijih publikacija u okviru edicije „Prilozi za istoriju Saobraćajnog fakulteta“ (prethodne monografije, biografije osnivača, zapisi o prvoj generaciji studenata i drugi). Zahvalnost za pomoć u sagledavanju i razumevanju ovih izvora izražavamo prof. dr Vladeti Čoliću, nekadašnjem dekanu Saobraćajnog fakulteta i autoru mnogih zapisa o istoriji visokog obrazovanja saobraćajnih inženjera. Profesoru dr Miloradu Vidoviću, članu uredništva prethodne monografije, zahvaljujemo se na pomoći u koncipiranju sadržaja i prikupljanju građe za novu publikaciju o Saobraćajnom fakultetu. Za pripremu teksta prikazanog u delu o organizaciji i nastavi na Fakultetu zahvalnost dugujemo rukovodiocima nastavnih odseka, modula, katedri, stručnih službi, studentskih organizacija i organizacija zaposlenih. kolegama nastavnicima i saradnicima zahvaljujemo se na pripremi biografija. Za pomoć u završnom iščitavanju i uobličavanju monografije zahvalnost iskazujemo dekanu Fakulteta prof. dr Nebojši Bojoviću i predsedniku Saveta fakulteta prof. dr Dejanu Markoviću. Zahvalnost za veliku pomoć u nimalo lakom podvigu prikupljanja i predstavljanja podataka upućujemo kolegi Draganu Lazareviću, sekretaru uredništva monografije.

Na kraju ove uvodne reči, a na početku ove monografije izražavamo nadu da će tekst koji smo priredili bar delom nagovestiti pustolovnost sedamdeset godina dugog putovanja našeg fakulteta kroz prostor i vreme.

Beograd, septembar 2020.

VIŠEJEZIČNI REČNIK ODRŽIVOG SAOBRAĆAJA

Nina Polovina — 2020-10-28

Ovaj rečnik zamišljen je kao priručnik za studente osnovnih i master akademskih studija koji na Saobraćajnom fakultetu
Univerziteta u Beogradu slušaju predmete iz užih naučnih oblasti Strani jezik. Didaktički materijali predviđeni novim programima ovih predmeta zasnivaju se na terminologiji održivog saobraćaja i transporta i srodnih disciplina. Ona u srpskom jeziku još uvek nije standardizovana, a u znatnoj meri se i u francuskom i nemačkom odlikuje transkodiranjem s engleskog. U želji da obuhvatimo relevantan spektar termina, u rečnik smo uvrstile ne samo lekseme koje su od značaja za oblast održivog saobraćaja, nego i brojne sintagme i opise koji su u upotrebi u stručnim dokumentima i profesionalnoj komunikaciji. Nastojale smo da napravimo širok izbor odrednica i odgovarajućih ekvivalenata, u nadi da će, osim studenata, i šira naučna i stručna zajednica imati koristi od ove publikacije.
U skladu s potrebama i načelima održivog razvoja i zaštite životne sredine, rečnik se objavljuje samo u elektronskoj formi,
što će olakšati pretraživanje. Ipak, predviđene su četiri zasebne celine, sa svakim od četiri jezika kao uvodnim, kako bi se rečnik lakše koristio i kako bi se lakše uočile specifičnosti svakog jezika. Rečnik sadrži oko 1800 reči na svakom jeziku, razvrstanih u tabele s četiri kolone.
Želimo posebno da zahvalimo recenzentima, članovima naše katedre i lektorkama zato što su doprineli da rečnik bude bogatiji,
pregledniji i precizniji i zato što su nam pružali svesrdnu pomoć i podršku u svim fazama njegove izrade.

OSNOVI BEZBEDNOSTI VAZDUŠNE PLOVIDBE

Feđa Netjasov — 2020-09-23

„Osnovi bezbednosti vazdušne plovidbe“ su autorizovana skripta sastavljena na osnovu nastavnog plana i programa predmeta „Osnovi bezbednosti vazdušne plovidbe“ koji se predaje na osnovnim akademskim studijama na Univerzitetu u Beogradu - Saobraćajnom fakuletu.

Skripta su prvenstveno namenjena studentima osnovnih akademskih studija na Modulu za vazdušni saobraćaj i transport Univerziteta u Beogradu - Saobraćajnog fakuleta. Skripta mogu biti od koristi i studentima master i doktorskih akademskih studija Saobraćajnog fakuleta, pogotovo onima koji nisu završili osnovne akademske studije na Modulu za vazdušni saobraćaj i transport. Takođe mogu biti od koristi i vazduhoplovnim inženjerima u cilju proširenja i ažuriranja znanja iz oblasti bezbednosti vazdušne plovidbe.

Materija koja je izložena u ovim skriptama odnosi se uglavnom na civilno vazduhoplovstvo i zasniva se velikim delom na međunarodnim propisima, zakonima i dokumentima u kojima je obrađena problematika vezana za bezbednost vazdušne plovidbe.

Pošto su ovi propisi i dokumenta podložni čestim izmenema i promenama, korisnicima ovih skripti se preporučuje da koriste i originalna (ažurna) dokumenta, koja su navedena u spisku literature, kako bi eventualne promene, do kojih je došlo posle izdanja skripti, uzeli u obzir prilikom korišćenja.

Quantitative Methods in Logistics

Milorad Vidović — 2020-04-06

This monograph appears as a result of our intention to extend the scope of LOGIC conference by promoting specific logistics related topics in an more dedicated and comprehensive way.

The book is devoted to quantitative methods which are, without any doubt, essential for both logistics an logisticians. It is well known that this fact is even stated in ancient Greek root of the word logistics ‐ logistikos means skilled in calculation.

The monograph presents different quantitative methods and approaches covering mathematical programming methods, DEA, heuristics and metaheuristics approaches, big data analytics, elements of possibility theory, multicriteria decision making, etc.

Those methods and techniques cover different problem areas: location problems, vehicle routing, supply chain management, freight transportation, intermodality, reverse logistics, risk in transportation, logistic systems performances, energy consumption, and other related areas. Those topics are organized in 11 chapters which include numerous tables and illustrations.

Although concise, the monograph, in our opinion, gives broad range of information from different areas and therefore we do believe that could be beneficial to those who need to widen their perspective on quantitative methods and its potentials for application in logistics. Selected chapters cover the most relevant methods, techniques and approaches which are of particular importance for logistics systems planning, control and analysis.

Hence, we do hope that the monograph could be of interests not only to academic community but also to industry professionals. To academic community as useful source of information both through the chapters content itself and through the included lists of references, while for industry professionals as a potential source of ideas which could help in enhancing their excellence and innovations potentials.

FOREIGN LANGUAGE IN TRANSPORT AND TRAFFIC ENGINEERING PROFESSION AND SCIENCE – STRANI JEZIK U SAOBRAĆAJNOJ STRUCI I NAUCI

Gordana Dimković-Telebaković — 2013-11-27

The Faculty of Transport and Traffic Engineering in Belgrade has a well-established foreign language teaching tradition. Foreign languages were taught in High Traffic School set up in 1950, and continued to be studied at this Faculty up to now. It is of importance to say that the Faculty
was the first among faculties at the University of Belgrade to introduce a four-year language course in 1993, and a one-semester postgraduate programme in English for postgraduates of all departments in 1999.
Today, students choose between English, French, German and Russian, and study Foreign Language 1, 2 as compulsory subjects and Foreign Language 3, 4 as optional subjects, designed as one-semester courses based on the Bologna reform. Master’s students of “Management and Economics in Transport and Communication” module are free to take up one of the four languages, being optional subjects at graduate level.
The majority of language lecturers have created textbooks to help their students develop language and study skills, and prepare written and oral exams. Three textbooks for students studying English are in use now, one textbook for those who study French and one for students studying
Russian. Some members of language teaching staff have published monographs at home, and one professor has two monographs issued abroad apart from monographs printed nationally. Almost all language lecturers have written and published at least several articles, and presented them at conferences or congresses. Only few have chaired conference sessions and delivered lectures, or run seminars and workshops. Most lecturers have contributed to translating specialized texts in different fields of transport and traffic engineering.
To further illustrate foreign language lecturers’ achievements in professional and academic world, one should mention that a great numbe of language lecturers and senior lecturers have received master’s degree,
and that there have been four holders of doctoral degree at the Faculty since its founding, of whom three were promoted to associate professors.
Having all said in mind, the Faculty believes that it is time to have a book which gathers scholars exploring linguistic issues in various fields of transport and traffic engineering profession and science.